Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi

Diş Sağlığında Son Çare: Diş Çekimi Nedir? Diş çekimi, çürük, travma, enfeksiyon veya yer darlığı gibi nedenlerle ağızda sağlıklı şekilde kalamayacak bir dişin, cerrahi ya da basit yöntemlerle ağızdan uzaklaştırılması işlemidir. Günümüz diş hekimliği öncelikli olarak doğal dişin korunmasını amaçlasa da, bazı durumlarda dişin çekilmesi kaçınılmaz olabilir. Diş çekimi, doğru teknikle ve steril şartlarda yapıldığında son derece güvenli ve hızlı bir işlemdir. Hem hastanın sağlığını korumak hem de sonraki tedavilere zemin hazırlamak amacıyla uygulanır.   Diş Hangi Durumlarda Çekilmelidir? İlerlemiş diş çürüğü ve tedaviyle kurtarılamayan yapılar Kırık ya da çatlamış dişler (özellikle kök altında) Diş eti hastalıklarına bağlı kemik kaybı ve diş sallanması Ortodontik tedaviye hazırlık amaçlı diş çekimleri Gömülü veya yarı gömülü yirmi yaş dişleri Diş köklerinde oluşan kist, apse veya enfeksiyonlar Travma sonrası dişin kurtarılamadığı vakalar   Diş Çekimi Nasıl Yapılır? Diş çekimi, basit ya da cerrahi olarak iki şekilde uygulanır: 1. Basit Diş Çekimi: Gözle görülebilen ve kolay ulaşılabilen dişlerin çekilmesidir. Lokal anestezi altında yapılır. Diş gevşetilir ve özel aletlerle çıkarılır. 2. Cerrahi Diş Çekimi: Gömülü veya kökleri kırılmış dişlerin çekimi için uygulanır. Diş eti açılır, gerekirse kemik dokusu kaldırılır. Sonrasında bölge temizlenip dikiş atılır. Her iki yöntemde de hasta işlem sırasında ağrı hissetmez. Uygulama sonrasında gerekli önerilere uyarak iyileşme süreci konforlu geçebilir.   Çekim Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir? 24 saat boyunca ağız çalkalanmamalı, tükürülmemeli İlk 2 saat içinde bir şey yenip içilmemeli İlk 24 saat sıcak yiyecek ve içecek tüketilmemeli Sigara ve alkol kullanılmamalı Çekim yapılan bölgeye 30 dakika boyunca gaz tampon uygulanmalı Şişliği önlemek için buz kompresi yapılmalı Ağız hijyenine dikkat edilmeli ancak çekim bölgesi sert fırçalanmamalı Gerekli durumlarda antibiyotik veya ağrı kesici kullanılmalı   Diş Çekimi Sonrası Diş Eksikliği Ne Olur? Çekilen dişin yerine yeni bir çözüm üretilmezse, zamanla komşu dişler bu boşluğa doğru kayar. Bu durum: Dişlerde çarpıklık Çiğneme bozukluğu Estetik sorunlar Çene ekleminde yük dengesizliği Alt çene ve üst çene ilişkilerinin bozulması gibi problemlere yol açabilir. Bu nedenle çekim sonrası implant, köprü ya da hareketli protez gibi alternatifler değerlendirilmelidir.   Sık Sorulan Sorular 1. Diş çekimi acı verir mi? Hayır. İşlem öncesi uygulanan lokal anestezi sayesinde ağrı hissedilmez. Sonrasında hafif bir ağrı veya baskı hissi olabilir, bu da ilaçlarla kontrol altına alınabilir. 2. Diş çekimi sonrası kanama ne kadar sürer? İlk birkaç saat hafif sızıntı şeklinde kanama olabilir. Ancak 24 saatten uzun süren aktif kanama durumunda hekime başvurulmalıdır. 3. Diş çekimi sonrası sigara içilir mi? Hayır. Sigara, iyileşme sürecini yavaşlatır ve “alveolit” adı verilen kuru soket enfeksiyonu riskini artırır. 4. Dikiş atıldıysa ne zaman alınır? Dikişler genellikle 7–10 gün içinde alınır. Bazı vakalarda eriyebilen dikişler kullanılır, bu durumda alınmasına gerek kalmaz. 5. Diş çekimi sonrası ne zaman yemek yiyebilirim? İlk 2 saat içinde yemek yenmemeli, sonrasında 24 saat boyunca yumuşak ve ılık gıdalar tercih edilmelidir.

Gömülü ve Sorunlu Dişlere Veda: 20 Yaş Dişi Nedir? 20 yaş dişleri (yirmi yaş dişleri), genellikle 17-25 yaş aralığında çıkan, ağzın en arka kısmında yer alan üçüncü büyük azı dişleridir. Bu dişler çoğu zaman çene yapısında yeterli yer bulunmadığı için düzgün süremez, gömülü veya yarı gömülü şekilde kalır. Gömülü kalan 20 yaş dişleri ağrı, şişlik, iltihap, diş çürüğü ve hatta çene yapısında bozulmalara neden olabilir. İşte bu yüzden, birçok kişi için 20 yaş dişi çekimi, ağız sağlığını korumak adına kaçınılmaz bir tedavi sürecine dönüşür.   20 Yaş Dişi Hangi Durumlarda Çekilmelidir? Gömülü kalması: Diş etinin veya kemiğin içinde tamamen gömülü şekilde duruyorsa Yarı gömülü olması: Dişin bir kısmı çıkmış ama diğer kısmı diş etiyle kaplıysa (enfeksiyon riski yüksek) Çürük veya enfekte olması: Temizlenmesi zor olduğu için kolay çürür Yan dişe baskı yapması: Önündeki dişi iterek çapraşıklığa neden olabilir Kist oluşumu: Gömülü dişin çevresinde kist veya kemik kaybı oluşabilir Ortodontik tedavi planı: Diş dizilimini bozma riski nedeniyle tedavi öncesinde çekilebilir   20 Yaş Dişi Çekimi Nasıl Yapılır? 20 yaş dişi çekimi, dişin konumuna göre basit çekim ya da cerrahi çekim olarak planlanır: Basit Çekim: Diş tamamen sürmüş ve çevre dokularla ilişkisi normal ise lokal anestezi altında kısa sürede çekilebilir. Cerrahi Çekim: Diş diş eti veya kemik içinde gömülü ise cerrahi müdahale gerekir. Diş eti açılır, gerekirse bir miktar kemik kaldırılır ve diş parçalar halinde çıkarılır. İşlem sonrasında dikiş atılır ve birkaç gün içinde iyileşme başlar.   İşlem Ne Kadar Sürer? Basit çekimler 10–15 dakika sürebilirken, cerrahi işlemler 30–45 dakika arasında sürebilir. Her hastanın ağız yapısı ve dişin pozisyonu bu süreyi etkiler.   20 Yaş Dişi Çekimi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler İlk 24 saat sıcak yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalı Ağız çalkalanmamalı, tükürülmemeli İlk 2 gün sigara ve alkol kullanılmamalı Diş çekim bölgesine buz kompresi uygulanmalı Antibiyotik ve ağrı kesiciler hekimin önerdiği şekilde kullanılmalı Sert, tahriş edici veya tanecikli gıdalardan uzak durulmalı Dikiş varsa genellikle 7-10 gün sonra alınır   Olası Komplikasyonlar Nelerdir? Şişlik ve ağrı: İlk 2-3 gün normaldir Alveolit (kuru soket): Çekim yerinde pıhtının dağılmasıyla ağrılı enfeksiyon oluşabilir Çene kilitlenmesi veya kas spazmı: Özellikle alt çene çekimlerinde görülebilir Uyuşukluk hissi: Sinirle yakın ilişkili çekimlerde geçici uyuşukluk olabilir Bu durumlar genellikle geçicidir ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir.   Sık Sorulan Sorular 1. 20 yaş dişi çekimi ağrılı mı? Hayır. Lokal anestezi altında yapılır ve işlem sırasında ağrı hissedilmez. Sonrasında oluşabilecek ağrılar ilaçlarla kontrol edilebilir. 2. Her 20 yaş dişi çekilmeli mi? Hayır. Eğer düzgün çıkmış, temizlenebiliyor ve çevre dokulara zarar vermiyorsa çekime gerek yoktur. Hekim muayenesi gereklidir. 3. Alt 20’lik diş çekimi daha mı zor? Evet. Alt çene kemik yapısı daha yoğun olduğu için cerrahi çekim süreci biraz daha uzun ve hassas olabilir. 4. 20 yaş dişleri çene yapısını bozar mı? Evet. Özellikle gömülü ve baskı yapan dişler ön dişlerde çapraşıklık oluşturabilir. Ortodontik tedavi gören kişilerde bu durum daha kritiktir. 5. İyileşme süreci ne kadar sürer? İlk 3 gün içinde rahatlama başlar. Tam iyileşme 7–10 gün sürebilir. Dikiş kullanıldıysa bu süreye hekiminiz karar verir.

Ağız İçindeki Sessiz Tehlike: Diş ve Çene Kistleri Ağız, diş ve çene bölgesinde oluşan kistler genellikle başlangıçta belirti vermeyen ancak ilerledikçe çevre dokulara zarar veren oluşumlardır. Diş köklerinde, çene kemiğinde veya yumuşak dokularda oluşabilen bu kistler zamanla diş kaybına, kemik erimesine, enfeksiyonlara ve hatta çene kırıklarına yol açabilir. Kist operasyonları, bu zararlı oluşumların cerrahi yöntemlerle temizlenmesi ve ağız sağlığının korunması amacıyla yapılan işlemlerdir. Erken teşhis ve doğru müdahale ile hastalar hem sağlıklı hem de estetik bir ağız yapısına kavuşabilir.   Ağız ve Çene Bölgesinde Görülen Yaygın Kist Türleri Radiküler Kist: En sık görülen kist türüdür. Genellikle çürük ve ölü diş köklerinde oluşur. Dentigeröz (Foliküler) Kist: Gömülü dişlerin etrafında gelişen kisttir. Periodontal Kist: Diş eti dokusuyla ilişkili olarak ortaya çıkar. Rezidüel Kist: Daha önce çekilmiş bir dişin kök bölgesinde kalan kisttir. Keratosistik Kist: Tekrarlama riski yüksek, agresif kist türüdür.   Kistlerin Belirtileri Nelerdir? Çoğu kist belirti vermez ve rutin röntgen kontrollerinde fark edilir. Ancak ilerleyen durumlarda şu semptomlar görülebilir: Diş veya çene bölgesinde şişlik Sertlik veya kitle hissi Ağız içinde ağrı veya hassasiyet Dişlerde yer değiştirme veya sallanma Apse veya akıntı oluşumu Yüzde asimetri veya şişlik Çene kemiğinde incelme   Kist Operasyonu Nasıl Yapılır? Tedavi süreci kistin türüne, büyüklüğüne ve konumuna göre planlanır: 1. Küçük Kistlerde: Kist çevresindeki enfekte doku lokal anestezi ile temizlenir ve bölge steril hale getirilir. Gerekirse aynı seansta ilgili diş de çekilir. 2. Büyük Kistlerde: Cerrahi kesi açılarak kist duvarı tamamen çıkarılır. Kemiğin yeniden yapılanması için greft uygulamaları yapılabilir. İşlem sonrasında bölgeye dikiş atılır. 3. Gömülü Diş Etrafındaki Kistlerde: Diş ile birlikte kist de çıkarılır. Bu tür vakalarda operasyon süresi ve iyileşme süreci daha uzundur.   Operasyon Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir? Hekimin önerdiği şekilde ağrı kesici ve antibiyotik kullanılmalıdır Şişliği azaltmak için ilk 24 saat buz kompresi uygulanmalıdır 2 gün boyunca sıcak, sert ve tahriş edici yiyeceklerden kaçınılmalıdır Sigara ve alkol kullanılmamalıdır Operasyon bölgesi sert fırçalanmamalı, ağız hijyeni nazikçe sağlanmalıdır Dikiş varsa, genellikle 7-10 gün sonra alınır Düzenli kontrol randevuları ihmal edilmemelidir   Tedavi Edilmeyen Kistler Ne Gibi Sorunlara Yol Açar? Çene kemiğinde erime Dişlerde yer değiştirme veya kayıp Sinir hasarı ve uyuşukluk Yüzde şekil bozukluğu Tekrarlayan enfeksiyonlar Nadir durumlarda tümöre dönüşme riski   Sık Sorulan Sorular 1. Kist operasyonu ağrılı mıdır? Hayır. İşlem lokal anestezi altında yapılır. Sonrasında hafif ağrı ve şişlik olabilir, ancak ilaçlarla kontrol altına alınabilir. 2. Kist tekrarlar mı? Bazı kist türleri (örneğin keratosistik kist) tekrar etme eğilimindedir. Bu nedenle düzenli kontrol şarttır. 3. Kist ameliyatı sonrası ne kadar sürede iyileşirim? Genellikle 7–10 gün içinde iyileşme başlar. Geniş kistlerde bu süre biraz daha uzun olabilir. 4. Kist alındıktan sonra kemik kendini yeniler mi? Evet. Ancak büyük boşluklar varsa kemik grefti (kemik tozu) uygulanması gerekebilir. 5. Tüm kistler cerrahiyle mi alınır? Hayır. Bazı küçük ve inaktif kistler izlenebilir. Ancak büyüyen veya enfekte olmuş kistler cerrahi olarak alınmalıdır.

Kök Ucundaki Enfeksiyonlara Cerrahi Çözüm Apikal rezeksiyon, kanal tedavisi yapılmış ancak iyileşmeyen ya da tekrar enfekte olan dişlerin, kök ucundaki enfekte dokunun cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Genellikle kanal tedavisi sonrası devam eden ağrı, apse ya da radyolojik olarak görülen kistik oluşumlar nedeniyle uygulanır. Bu operasyon, dişi çekmeden kurtarmak için son aşamalardan biridir. Dişin kök ucuna ulaşılarak, iltihaplı doku ve bazen kök ucunun bir kısmı alınır. İşlem sırasında kök kanalının ucu da özel malzemelerle kapatılarak yeniden enfeksiyon oluşması önlenir.   Apikal Rezeksiyon Hangi Durumlarda Uygulanır? Kanal tedavisine rağmen iyileşmeyen enfeksiyonlarda Kök ucunda kist veya granülom geliştiğinde Diş çevresinde sürekli ağrı ve şişlik olduğunda Dişe ulaşmak için ikinci bir kanal tedavisinin mümkün olmadığı durumlarda Kanal tedavisinin tekrarlanmasının riskli olduğu veya işe yaramadığı vakalarda Diş kök ucunun eğimli ya da kırık olması nedeniyle klasik tedaviyle sonuç alınamayan durumlarda   Apikal Rezeksiyon Nasıl Yapılır? Lokal anestezi ile işlem bölgesi uyuşturulur. Diş eti açılır ve çene kemiği kazılarak dişin kök ucuna ulaşılır. Kök ucundaki enfekte doku ve kök parçası çıkarılır. Kök kanalının ucu dezenfekte edilir ve sızdırmaz bir dolgu malzemesi ile kapatılır. Bölge temizlenir, dikiş atılır ve işlem tamamlanır. Gerekirse işlem sonrası antibiyotik ve ağrı kesici reçete edilir. İşlem genellikle 30–45 dakika sürer ve lokal anestezi sayesinde hasta hiçbir ağrı hissetmez.   Apikal Rezeksiyonun Avantajları Kanal tedavisine rağmen geçmeyen enfeksiyonlar dişi kaybetmeden tedavi edilir Diş çekimi yerine doğal dişin ağızda kalması sağlanır Kısa sürede sonuç verir Başarılı uygulamalarda diş yıllarca sorunsuz kullanılabilir Kist ve granülom oluşumları tamamen ortadan kaldırılır   Tedavi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir? İlk 24 saat sıcak yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalıdır Şişlik oluşmaması için buz kompresi önerilir (ilk 6-8 saat) Diş bölgesi nazikçe fırçalanmalı, yara bölgesi zorlanmamalıdır Sigara ve alkol tüketimi en az 48 saat süreyle bırakılmalıdır Hekimin önerdiği antibiyotik ve ağrı kesici düzenli alınmalıdır Dikişler genellikle 7–10 gün içinde alınır Kontroller aksatılmamalıdır   Apikal Rezeksiyon Sonrası Beklenen Durumlar Hafif şişlik ve ağrı normaldir İlk birkaç gün bölgede hassasiyet olabilir Nadiren de olsa geçici uyuşukluk ya da morarma görülebilir 1 hafta içinde rahatlama beklenir; devam eden sorunlarda hekime başvurulmalıdır   Sık Sorulan Sorular 1. Apikal rezeksiyon ağrılı bir işlem mi? Hayır. Lokal anestezi altında yapılır ve işlem sırasında ağrı hissedilmez. Sonrasında hafif ağrı ve hassasiyet olabilir. 2. Bu işlem kanal tedavisi yerine mi geçer? Hayır. Apikal rezeksiyon, kanal tedavisi yapılmış bir dişe uygulanır. Kanal tedavisinin başarısız olduğu durumlarda ek olarak yapılır. 3. İşlemden sonra dişim ne kadar süre ağızda kalır? Başarılı bir apikal rezeksiyon sonrası diş yıllarca sorunsuz şekilde kullanılabilir. 4. Apikal rezeksiyon tüm dişlere uygulanabilir mi? Hayır. Arka bölgelerdeki çok köklü dişlerde uygulama zor olabilir. Hekimin muayenesi sonucu karar verilir. 5. İşlem sonrası şişlik olur mu? Evet, hafif şişlik oluşabilir. Buz kompresi ve reçete edilen ilaçlarla bu durum kontrol altına alınır.